Khác với những lần tổ chức trước, Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên năm 2016 của Khoa Sư phạm được tổ chức dưới hình thức triển lãm poster ghi lại những điểm quan trọng, nổi bật của mỗi nghiên cứu theo mô hình của một một “Science and Engineering Fair”.

Ban tổ chức đưa ra yêu cầu cho các tác giả/ nhóm tác giả trình bày tóm tắt nghiên cứu trên khổ giấy A0 sao cho vừa đảm bảo sự đầy đủ thông tin và tư duy khoa học, vừa mang tính thẩm mỹ, hấp dẫn, thu hút người xem. Bên cạnh đó, yêu cầu này đặt ra tình huống “hướng đối tượng” một cách rõ nét trong quá trình chuẩn bị trình diễn sản phẩm nghiên cứu. Thách thức này chính là cơ hội để các sinh viên tham gia báo cáo kết quả nghiên cứu thể hiện sức sáng tạo bất tận. Các sản phẩm được thực hiện với nhiều hình thức và cách tiếp cận phong phú như sơ đồ hóa, sơ đồ tư duy mindmap, thiết kế đồ họa infographic…

Hình thức tổ chức hội nghị khoa học tại Khoa Sư phạm đang tiệm cận với cách tổ chức Hội thi Khoa học kĩ thuật cho học sinh Trung học trong nước và quốc tế (của Intel: INTEL ISEF, của Bộ GD-ĐT: VSEF). Vì vậy, đây cũng là cơ hội giúp cho sinh viên tiếp cận, có kinh nghiệm tổ chức và hướng dẫn tổ chức hoạt động tương tự khi ra nghề.

Với hình thức tổ chức và đánh giá kết quả được thực hiện tại Hội nghị khoa học sinh viên năm nay, quan điểm đánh giá vì sự tiến bộ của người học được thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết.

Trong quá trình tham quan triển lãm, các thầy cô giảng viên và các sinh viên có quan tâm tới vấn đề nghiên cứu khoa học không dừng lại ở việc đánh giá những điều đã làm được và chưa làm được ở từng đề tài, mà quan trọng hơn cả, đây là dịp để chia sẻ những ý tưởng mới về dạy học, là cơ hội để cùng trao đổi, đề ra những cách thức tổ chức dạy học hiệu quả, giúp ích trực tiếp cho hoạt động nghề nghiệp trong tương lai. Điều đó khiến cho buổi báo cáo kết quả nghiên cứu không mang tính chất của một buổi thi mà là một “giờ học mở” đối với sinh viên.

Hội nghị Nghiên cứu khoa học sinh viên năm 2016 của Khoa sư phạm cũng đã thử nghiệm việc số hóa và công bố trực tuyến đối với các báo cáo được gửi tới tham dự. Toàn bộ những báo cáo toàn văn được cập nhật trên hệ thống kho dữ liệu trực tuyến và được mã hóa để truy cập. Ngay tại hội nghị, bằng những thiết bị di động cá nhân, những người tham dự hội nghị hoàn toàn có thể truy cập kho dữ liệu này để tiếp cận với bản toàn văn của các nghiên cứu. Đây vừa là điểm mới trong việc quản lý dữ liệu, tiến tới hình thành kho tài liệu tham khảo trực tuyến phục vụ hoạt động nghiên cứu và học tập của sinh viên, vừa là hoạt động bước đầu cho việc công bố các kết quả nghiên cứu của sinh viên.

Tất cả các đổi mới kể trên nằm trong chuỗi hành động nỗ lực phát triển hoạt động nghiên cứu khoa học trong sinh viên. Tính bền vững trong sự phát triển này chỉ có được khi hoạt động nghiên cứu vừa được chú trọng về tính chuyên sâu của học thuật, vừa thúc đẩy được sự chủ động của chủ thể, mà ở đây chính là sinh viên. Hay nói cách khác, hoạt động nghiên cứu khoa học trong sinh viên chỉ thực sự thành công khi nó là hoạt động của chính các em, được yêu thích, gắn liền và phục vụ việc học tập – thực hành nghề của các em, cùng với sự song hành, hỗ trợ của các thầy cô giáo và các chuyên gia.  

Có mặt tại buổi báo cáo, nhiều đại biểu cho biết hình thức tổ chức triển lãm kết quả nghiên cứu như cách mà Khoa Sư phạm thực hiện đang tiệm cận dần với các research exhibition đã được tổ chức thành công tại nhiều hội thảo khoa học trên thế giới. Điều này chứng tỏ chúng ta đang có những động thái tích cực trong việc chuyên nghiệp hóa hoạt động nghiên cứu.

Khi được hỏi về những thay đổi tại hội nghị năm nay, sinh viên Vũ Thế Anh – một tác giả có đề tài được lựa chọn tiếp tục tham gia báo cáo cấp trường – cho biết: Đây là lần thứ ba em tham gia nghiên cứu khoa học sinh viên. So với những lần trước, năm nay có rất nhiều thay đổi trong cách báo cáo. Việc phải trình bày tóm tắt nội dung nghiên cứu vài chục trang chỉ trên một mặt giấy A0 lúc đầu khiến chúng em cảm thấy rất khó thực hiện. Nhưng sau khi được gợi ý, em cảm thấy đây là một cách làm hay cho chúng em có thể thoải mái sáng tạo cách trình bày theo suy nghĩ của riêng mình. Ngoài ra, em cũng có đi tham khảo sản phẩm của các bạn khác. Tổ chức theo kiểu triển lãm nên em có thể dành thời gian lựa chọn các vấn đề mà em quan tâm trong số những vấn đề mà các bạn đã nghiên cứu để tìm hiểu kỹ hơn.

Nhóm sinh viên Đặng Thị Diệu - Đỗ Bích Thúy - Nguyễn Thị Huyền (lớp QH-2013 S Vật lý) cũng chia sẻ: Chúng em là sinh viên năm 3 nên lần này tham gia nghiên cứu nhưng vẫn chưa tổ chức thực nghiệm được. Hôm nay chúng em đã được các thầy cô và các anh chị góp ý, bổ sung thêm rất nhiều để chúng em hoàn thiện bài nghiên cứu hơn. Chúng em mong muốn sẽ tiếp tục được tìm hiểu về bài tập thực tiễn trong dạy học Vật lý để sang năm có thể sử dụng cách dạy này khi đi kiến tập thực tập.

Từ chính sự có mặt và nhiệt tình tham gia của hơn 150 lượt tham quan cũng như những ý kiến phản hồi tích cực từ phía giảng viên và sinh viên, có thể thấy rằng, những đổi mới trong cách thức tổ chức của Khoa Sư phạm đã bước đầu đem lại những tín hiệu khả quan và hứa hẹn đem tới sự phát triển của hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học trong những năm tiếp theo. Trên cơ sở những điều đã làm được trong hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên lần này, Khoa Sư phạm tiếp tục mạnh dạn đề xuất và từng bước đưa vào thực hiện những thay đổi mạnh mẽ hơn nữa như: khuyến khích sinh viên trình bày kết quả nghiên cứu bằng tiếng Anh, tiến hành xuất bản trực tuyến các công trình nghiên cứu của sinh viên, tổ chức mở rộng phạm vi đánh giá và bình chọn…

Một số hình ảnh tại Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên của Khoa Sư phạm:

 Các tác giả thảo luận về nghiên cứu với các thầy cô và sinh viên tham dự

Mã hóa dữ liệu bằng QR code nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho truy cập không qua in ấn

Một số sản phẩm của sinh viên được trưng bày tại Hội nghị

Thanh Hường

Ảnh: Bùi Ngọc