Trường Đại học Giáo dục: 25 năm Hành trình kiến tạo và lan tỏa

Việc hình thành và phát triển Khoa Sư phạm – ĐHQGHN trước đây và Trường Đại học Giáo dục ngày nay đã đánh dấu sự ra đời và phát triển của một mô hình đào tạo mới trong lịch sử khoa học giáo dục Việt Nam. Mô hình đào tạo hướng tới sự liên thông tuyệt đối trong đại học đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao - ĐHQGHN. Đó là một sáng kiến lớn thể hiện tầm nhìn xa rộng của các nhà lãnh đạo Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) hơn 25 năm về trước, thể hiện nhận thức và kỳ vọng tạo lập một cơ sở giáo dục vừa thực hiện chức năng giáo dục đại học, vừa thực hiện chức năng nghiên cứu và tư vấn chính sách giáo dục, định hướng phát triển giáo dục và giải quyết các vấn đề lớn của giáo dục nước nhà.

Lịch sử hình thành

Khoa Sư phạm (tiền thân của Trường Đại học Giáo dục) chính thức được thành lập theo Quyết định số 1481/TCCB của Giám đốc ĐHQGHN. Việc thành lập Khoa Sư phạm đánh dấu sự ra đời một mô hình đào tạo giáo viên mới trong hệ thống giáo dục Việt Nam - mô hình đào tạo mở hướng tới sự liên thông, liên kết trong đại học đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao.

Để ghi nhận và phát triển mô hình đào tạo tiên tiến, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 441/QĐ-TTg, ngày 03 tháng 4 năm 2009 thành lập Trường Đại học Giáo dục trên cơ sở Khoa Sư phạm. Trường Đại học Giáo dục đã trở thành thành viên thứ 6 trong ngôi nhà chung ĐHQGHN.

Trường Đại học Giáo dục, ĐHQGHN có sứ mạng là cơ sở giáo dục đại học đào tạo và nghiên cứu chất lượng cao và trình độ cao trong khoa học và công nghệ giáo dục, ứng dụng cho đào tạo giáo viên, cán bộ quản lý và các nhóm nhân lực khác trong lĩnh vực giáo dục.

Điểm khác biệt trong triết lý giáo dục

Ngay từ khi thành lập, ĐHQGHN đã xác định, Khoa Sư phạm và Trường Đại học Giáo dục sau này phải tạo nên sự khác biệt. Đó là sự khác biệt trong triết lý giáo dục để đào tạo nên những người thầy, những nhà giáo dục trong thế kỷ mới. Chính tên gọi của Trường Đại học Giáo dục đã phản ánh triết lý đào tạo của Nhà trường.

Trên thế giới, các khoa hay các trường đại học giáo dục trong đại học đa ngành, đa lĩnh vực đều gọi là: “Faculty of Education” hoặc “College of Education”. Cả về ý nghĩa và thuật ngữ, “Giáo dục” sẽ bao quát được toàn bộ phạm vi sứ mệnh và triết lý đào tạo của Trường thay vì cách gọi phổ biến và “Trường sư phạm”.

Chia sẻ về triết lý giáo dục của Trường Đại học Giáo dục: “Người thầy trước hết phải là chuyên gia, tinh thông về nghề sư phạm”, GS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Lộc – Nguyên Chủ nhiệm Khoa Sư phạm, Hiệu trưởng sáng lập Trường Đại học Giáo dục - ĐHQGHN cho biết:

“Giáo viên đương nhiên là người giảng dạy 1 môn khoa học nào đó, nhưng trước hết họ phải là những nhà giáo dục. Nhà Giáo dục nghĩa là họ cần phải hiểu về công việc của chính mình; vinh quang của họ là ở việc đào tạo, hình thành nhân cách con người, tạo nên một thế hệ làm chủ tương lai của đất nước chứ không đơn giản là truyền đạt kiến thức của 1 môn khoa học nào đó. Sinh viên của Trường Đại học Giáo dục được đào tạo để khi ra trường sẽ có cái tầm và cái tâm của một nhà giáo dục; họ có nền tảng của các khoa học như: khoa học triết học, giáo dục, tâm lý học, xã hội học, kinh tế học, khoa học quản lý; được trang bị tầm hiểu biết và nhãn quan của nhà chính trị, nhà văn hóa và đôi khi là nhà kinh tế trước khi trở thành người giáo viên có chuyên môn giảng dạy giỏi.

Điểm độc đáo của mô hình đào tạo giáo viên kiểu mới trong đại học đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao

Lần đầu ở Việt Nam mô hình đào tạo giáo viên phổ thông theo mô hình nối tiếp - đan xen 3+1 trong đại học đa ngành, đa lĩnh vực như ĐHQGHN. Mô hình đã được thể nghiệm trong giai đoạn 2000 - 2005 tại Khoa Sư phạm. Sang đến giai đoạn 2006 – 2012, công tác đào tạo giáo viên THPT được tổ chức theo mô hình kế tiếp 3+1 và 4+1. Mô hình 3+1 được xây dựng với thời gian 3 năm đào tạo kiến thức cơ bản tại các trường đại học thành viên của ĐHQGHN và 1 năm đào tạo kiến thức nghiệp vụ sư phạm, giáo dục tại Trường Đại học Giáo dục. Còn mô hình 4 + 1 được thiết kế đào tạo khối kiến thức nghiệp vụ sư phạm, giáo dục cho những đối tượng cử nhân khoa học, ngành đào tạo tương ứng trong thời gian 1 năm.

Mô hình đã được ngành GD&ĐT thừa nhận như một mô hình đào tạo giáo viên THPT chính thức trong hệ thống giáo dục đại học tại Việt Nam. Qua quá trình hình thành và rút kinh nghiệm đã có được mô hình (a+b) như Trường Đại học Giáo dục hiện nay.

Mô hình mới này đã khai thác được thế mạnh về khoa học giáo dục cơ bản của các đơn vị thành viên trong ĐHQGHN. Mặc dù là sinh viên sư phạm nhưng lại được đào tạo kiến thức khoa học cơ bản giống như sinh viên các ngành khoa học tự nhiên, khoa học xã hội. Từ đó phát huy được thế mạnh của một đơn vị thành viên trong đại học đa ngành đa lĩnh vực như ĐHQGHN. Đồng thời khẳng định một mô hình, một phương thức đào tạo giáo viên mới và như vậy nhiệm vụ đào tạo giáo viên cũng phải được hạn chế về số lượng nhưng với mục đích đào tạo giáo viên chất lượng cao.

Trải qua chặng đường 25 năm xây dựng và phát triển, đến nay mô hình đào tạo giáo viên này đã có những đóng góp không nhỏ trong công cuộc đổi mới giáo dục Việt Nam. Các thế hệ sinh viên trưởng thành tại Trường đã có nhiều thành tích trong công tác giảng dạy và giáo  dục, được xã hội công nhận và tôn vinh. Ưu điểm của mô hình là giải quyết được vấn đề thừa, thiếu giáo viên và đào tạo được các nhà giáo dục có tư  duy của nhà khoa học.

Thành tựu nổi bật

25 năm kiên định với sứ mệnh đề ra và mục tiêu của một đại học nghiên cứu, Trường Đại học Giáo dục đã tập trung phát triển theo hướng phát huy tinh thần khoa học trong lĩnh vực khoa học giáo dục. Bên cạnh nhiệm vụ đào tạo giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục; Trường tập trung định hướng kiến thiết các ngành khoa học thuộc lĩnh vực khoa học giáo dục, phát triển nguồn nhân lực khoa học chất lượng cao, tăng cường công bố và phát ngôn học thuật trong và ngoài nước. Đó là một trong những hướng đi chiến lược và quan trọng để khẳng định vị thế, uy tín học thuật để có được Trường Đại học Giáo dục như hiện nay.

Nguồn nhân lực khoa học được tăng cường: Trường thu hút mạnh mẽ các nhà khoa học có trình độ Tiến sĩ, chức danh Giáo sư và Phó Giáo sư về Trường giảng dạy và nghiên cứu. Tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ là trên 80%, giảng viên có chức danh Giáo sư và Phó Giáo sư là khoảng 30%. Đây được coi là tỷ lệ vàng trong ĐHQGHN và là tỷ lệ rất cao trên cả nước.

Cơ sở vật chất được đầu tư mạnh mẽ: ĐHQGHN tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho khối đại học và THPT, trong đó có các phòng thí nghiệm, phòng Lab công nghệ giáo dục hiện đại, đáp ứng yêu cầu hiện đại học chương trình đào tạo.

Tổng nguồn thu tăng, trong đó nguồn thu sự nghiệp ngoài tăng rất mạnh trong những năm trở lại đây. Thu nhập bình quân của cán bộ, giảng viên tăng gần 3 lần, tích luỹ các quỹ cũng tăng mạnh.

Mở rộng cơ cấu đào tạo và tiên phong trong đào tạo các lĩnh vực mới: Cơ cấu đào tạo tăng, phát triển cân đối hơn giữa các ngành đào tạo giáo viên và ngoài giáo viên. Quy mô đào tạo tăng, tiệm cận dần với mức quy chuẩn trường đại học để phát triển bền vững. Trong đó, quy mô đào tạo đại học tăng 300% so với khi mới thành lập; quy mô đào tạo sau đại học ở mức cao so với cả nước. Trường Đại học Giáo dục là đơn vị tiên phong đào tạo các lĩnh vực mới trong khoa học giáo dục như: Quản trị trường học, Quản trị chất lượng, Tham vấn học đường, Công nghệ Giáo dục…Đặc biệt, Trường Đại học Giáo dục là đơn vị đầu tiên của cả nước đào tạo giáo viên dạy học các môn tích hợp cho bậc THCS: Sư phạm Lịch sử & Địa lý, Sư phạm Khoa học Tự nhiên.

Công bố quốc tế gia tăng vượt trội: Số lượng công bố quốc tế, đặc biệt trên các hệ thống ISI/Scopus tăng rất mạnh, ước đạt 20% một năm. Các nghiên cứu ứng dụng cũng được triển khai với các sáng chế và các giải pháp hữu ích được công nhận, đặc biệt là các nghiên cứu góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục. Số lượng sách chuyên khảo, đề tài nghiên cứu khoa học các cấp tiếp tục gia tăng; thu hút nhiều dự án khoa học công nghệ giáo dục xuyên quốc gia; các diễn đàn, hội nghị mang tầm quốc tế được tổ chức với sự tham gia của các học giả hàng đầu thế giới. 

Tiên phong trong kiểm định chất lượng: 100% các chương trình bậc đại học có sinh viên tốt nghiệp được kiểm định; 20% các chương trình thạc sĩ đã được kiểm định. Trường cũng là đơn vị đầu tiên hoàn thành kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục chu kỳ 2.

Gia tăng thứ hạng trong nhóm lĩnh vực giáo dục: Trường ĐHGD tự hào là 1 trong 9 trường đại học thành viên trong ngôi nhà chung ĐHQGHN – đại học tốt nhất Việt Nam, nhóm 1000 đại học hàng đầu thế giới theo xếp hạng của tạp chí THE và tổ chức QS. Trong Bảng xếp hạng QS thế giới theo lĩnh vực năm 2023 (QS WUR by subject 2023), ĐHQGHN tiếp tục duy trì vị thế tại các lĩnh vực mũi nhọn, trong đó, nhóm lĩnh vực giáo dục nằm trong nhóm 401-500 thế giới ngay trong lần đầu tiên tham gia xếp hạng. Trường Đại học Giáo dục tự hào đóng vai trò nòng cột, góp phần nâng cao vị thế và danh tiếng của ĐHQGHN trong nhóm lĩnh vực giáo dục trên các bảng xếp hạng quốc tế.

Đóng góp vào việc xây dựng nhiều chính sách quan trọng: Đội ngũ chuyên gia của Nhà trường đã tham gia tư vấn chính sách, tham gia xây dựng nhiều văn bản pháp luật quan trọng, như  Luật GDĐH, Luật Giáo dục, Luật Nhà giáo, các Nghị định , Thông tư trong lĩnh vực giáo dục, tham gia xây dựng phương án thi tốt nghiệp từ năm 2025, v.v. Các dự án giáo dục vì cộng đồng đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo Việt Nam.

Những thành tựu đã đạt được hôm nay là kết quả của sự đoàn kết, trí tuệ, trách nhiệm, sự nỗ lực, đồng sức, đồng lòng của tập thể cán bộ, giảng viên và người học qua nhiều thế hệ; sự quan tâm sâu sắc và chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, Đảng uỷ, Ban Giám đốc ĐHQGHN, lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ, Ban, Ngành; sự hợp tác và hỗ trợ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước

Hướng tới tương lai

Thế giới đang trải qua thời đại phát triển như vũ bão của nền công nghiệp kiểu mới, của mô hình trường đại học thông minh tích hợp. Bối cảnh đó đặt Trường Đại học Giáo dục trước nhiều thách thức và cả những cơ hội về một mô hình đại học thông minh phù hợp với sự phát triển của đất nước. Đó là một đại học không chỉ dựa trên nền tảng công nghệ thông tin và tự động hóa mà còn là môi trường lý tưởng cho triết lý giáo dục hiện đại, cho sự tự do và sáng tạo học thuật. Một ngôi trường có tính nhân văn, mô phạm, một tổ chức học tập liên tục, qua đó tiếp tục củng cố và nâng cao vị thế của Trường Đại học Giáo dục theo định hướng đại học nghiên cứu trong mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học nói chung, các cơ sở đào tạo giáo viên nói riêng, từng bước vươn tầm ra quốc tế trong lĩnh vực Khoa học giáo dục.

Với mục tiêu tổng thể này, Trường đã đề ra ba định hướng phát triển chính gồm:

Phát triển Trường Đại học Giáo dục theo định hướng đại học nghiên cứu và đại học số ở mức cao trong các hoạt động của Nhà trường. Xây dựng Trường Đại học Giáo dục thành trung tâm nghiên cứu, đào tạo và chuyển giao công nghệ giáo dục hàng đầu Việt Nam.

Phát triển cơ cấu tổ chức nhà trường theo hướng đảm bảo một hệ sinh thái đầy đủ cho đào tạo giáo viên và nghiên cứu khoa học giáo dục; Đẩy mạnh các hoạt động phát triển một cơ sở hiện đại, xanh và đẹp tại Hòa Lạc.

Đào tạo chất lượng cao theo mô hình TPACK+E (tăng cường tiếng Anh); Tiếp tục nghiên cứu và đào tạo các lĩnh vực liên ngành, tích hợp trong khoa học giáo dục và sư phạm; Đẩy mạnh nghiên cứu về công nghệ giáo dục.

Thay lời kết

Thành công và đóng góp của Trường Đại học Giáo dục đã được Đảng, Nhà nước và xã hội ghi nhận và đánh giá cao. Trường Đại học Giáo dục và nhiều cá nhân của Trường đã được nhận những danh hiệu cao quý của Nhà nước, các Bộ, ngành và địa phương như: Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Ba, Bằng  khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua của Chính phủ, Cờ thi đua của ĐHQGHN, Bằng khen của Giám đốc ĐHQGHN, Bằng khen của các Bộ, Ban, Ngành, Bằng khen của UBND các tỉnh, thành phố.

Thành công đáng ghi nhận nhất chính là: dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ và Ban lãnh đạo, văn hoá của một tổ chức đạo đức, chuyên nghiệp và sáng tạo liên tục củng cố; Văn hóa của một tổ chức tạo ra sự đồng thuận, biết học hỏi được hình thành và củng cố. 

25 năm là một hành trình chưa quá dài, nhưng dưới mái nhà chung Trường Đại học Giáo dục đã hội tụ được các tấm lòng tâm huyết cùng tạo nên sức mạnh của một tổ chức, báo hiệu cho sự gắn kết bền vững theo tiêu chí “Xây dựng và phát triển

Xem thêm video của Nhà trường tại: 

Video Hành trình kiến tạo và lan tỏa 
Video Bài ca Trường Đại học Giáo dục của Đoàn Thanh niên 

02:11 12/11/2024

Sự kiện

Trường đại học giáo dục
Địa chỉ: Nhà G7, số 144 Xuân Thủy
Điện thoại: (024) 7301 7123
Email: education@vnu.edu.vn
 
© UED. All Rights Reserved.Quay trở lại website cũ